Tag grote stern

Hij trekt zo langzamerhand alweer weg: de Grote stern. Om deze, misschien wel fraaiste vogel van onze kust, dit jaar niet op onze site te vermelden is “not done”. Vandaar nu nog deze opname uit juli. Voor oplettende lezertjes: bijna identiek met die we plaatsten in juni 2020. Maar ze lijken nogal op elkaar en de palenrij is hetzelfde.

Over de palenrij gesproken: ideale plek voor de Grote sterns en de Visdieven. Ze kunnen alles overzien en snel wegvliegen. Maasvlakte, Voorne en Goeree zijn slecht voorzien van deze monumenten. De Maasvlakte kende er twee, maar ongetwijfeld met goede redenen is er eentje weggehaald. Vermoedelijk is er niet bij nagedacht over de gevolgen voor de sterns. Jammer, tenslotte zijn er hele generaties mee opgevoed. Op de Maasvlakte rest nu nog slechts 1 rij. Schril contrast met Schouwen en Walcheren. Minder kans om sterns te fotograferen. Want in de praktijk lenen slechts enkele palen uit het rijtje zich voor een opname. Niet op het strand en niet te ver in de zee is het informele compromis tussen vogel en fotograaf. En als je dan maar 1 rijtje hebt….

Twee grote sterns, dit jaar uit het ei gekomen en inmiddels vliegvlug, zitten uit te rusten op de palen nabij het strand. Het eerste complete veren kleed waarin een vogel kan vliegen wordt het juveniel kleed genoemd. Deze vogels hebben nog niet de lichtgrijze boven- en witte onderzijde van de adulten maar een opvallend schubpatroon. Ook de markante gele punt aan de zwarte snavel ontbreekt nog. Voor overige draaien ze volledig mee in de groep.

Twee Grote sterns op de strandhaak bij de Maasvlakte. Populaire verzamelplaats voor kustvogels nu de jongen op eigen poten kunnen staan. Grote groepen Kleine mantelmeeuwen, Visdieven en Grote sterns die nog een periode in ons land verblijven om over twee maanden te vertrekken naar de overwinteringsgebieden. Met name de sterns jagen vlakbij het strand. Met fraaie duikvluchten worden de visjes uit het water gehaald en hier trots getoond aan een partner. In de vlucht kan het nogal eens leiden tot onderlinge aanvallen om de prooi af te pakken, maar in dit geval word alleen kwaliteit van de vangst geïnspecteerd. De veel grotere Kleine mantelmeeuwen kijken nieuwsgierig toe.

Van vitale onderdelen heeft de mens er meestal twee. Oren, ogen, handen, armen, benen. Het komt nogal eens voor dat er eentje het begeeft, door slijtage of een ongeval. Met enige aanpassing kan er daarna nog redelijk gefunctioneerd worden. Maar kan een vogel een vleugel missen? Behalve bij loopvogels is dit ondenkbaar. Het vermogen tot wendbaar vliegen is een absolute voorwaarde om te kunnen jagen en zo voldoende voedsel te krijgen. De combinatie van een goed functionerende linker- en rechtervleugel is essentieel. Een defect aan de een kan niet worden gecompenseerd. Twee precisie instrumenten waaraan de vleugels van een modern vliegtuig niet kunnen tippen. Een niet functionerende vleugel leidt tot een versnelde dood, door honger of door verwording tot makkelijke prooi.

Complex instrument met veel onderdelen: kleine dekveren, middelste dekveren, grote dekveren, duimvleugel, buitenste handpen, handdekveren, handpennen, armpennen en elleboogpennen. Voor de geïnteresseerden: ieder goed vogelboek besteedt hier in zijn inleiding uitgebreid aandacht aan. Maar bij de aanblik van onderstaande Grote stern is het al direct duidelijk dat het om meer gaat dan een paar veren.

Sterns zijn koloniebroeders . In Nederland broeden ca 15.000 paren verspreid over zo’n 10 locaties. In de Delta, waar zich een derde van de aantallen bevinden, gaat het om het Haringvliet, Grevelingen en de Ooster- en Westerschelde. Het grootste deel verblijft op de Waddendeilanden ( info Sovon). Bovenstaande opname is gemaakt aan de oostkant van Texel, natuurgebied Wagejot, waar een paar duizend paren hun nest hebben.

Deze kolonie ligt vlak langs de weg. De vogels wanen zich veilig op het eilandje waar de kolonie zich bevindt. Ze laten zich makkelijk benaderen en fotograferen. Dicht op elkaar, alsof het een populair strand bij 30 graden is. De opname laat een stukje zien van 10 vierkante meter met 50 nesten. Vaak gemengd met een kolonie kok- of zwartkopmeeuwen als extra bescherming tegen roofdieren zoals vossen of roofvogels.

Zaten begin juni de jongen nog op het nest in hun donsvacht, begin juli waren ze al in staat om met de ouderen mee te vliegen en ver van de broedplaats naar voedsel te zoeken, nu in hun bruine juveniele kleed. In september moeten ze klaar zijn voor hun toch naar de westkust van Afrika om daar te overwinteren.

Ja, die mooiste paal. De rechter paal stond het verst in zee en was de “place to be”. Althans zo leek het in het uurtje dat ik de sterns zat te volgen. Was het omdat deze het dichtst bij potentieel voedsel zat? Er werd echter niet in de directe omgeving van de paal gejaagd. Gaf het de meeste afstand tot de wandelaars en hun honden? Of was het het beste uitzicht? Ik denk een combinatie van de laatste twee. Meermalen werd een aanval op de uiterste palen ondernomen, waarbij het leek alsof rechter stern een uitstraling had van onaantastbaarheid. Nummer twee moest het ontgelden en werd verjaagd door een indringer die op zijn beurt zich maar ternauwernood kon handhaven door zijn medeaanvaller af te slaan. Groepsgedrag met een pikorde, niets menselijks is de stern vreemd!

Zwervend over het strand kwam ik hem tegen. Ontspannend zittend op een paal, niet onder de indruk van mijn nadering: de Grote stern. Ik had hem al weken op de korrel, maar steeds lukte het niet hem tot op een acceptabele afstand te benaderen. Nu dan wel, op de laatste van een palenrij , zo’n 30 meter in zee. Om een goede opname te maken bijna tot mijn middel in het water gelopen en afgedrukt. Met zo’n 15.000 broedparen in Nederland waarvan zo’n 6000 in de Delta niet schaars, maar voor mij wel bijzonder. Mijn heilige graal van het zomerseizoen, de fraaiste stern. De tijd dat zeldzaamheid het criterium was heb ik achter me gelaten. De meeste strandbezoekers denken dat het een meeuw is. Formaat kokmeeuw, wat slanker en lager op de poten. Ze zullen er verder geen acht op slaan. Daar gaan we met de komende berichten verandering in brengen door meer over deze schoonheid te vertellen. Wordt vervolgd.