Zeearend: de broedresultaten 2024
Om het jaar goed af te sluiten, tijd voor positief nieuws. Het gaat goed met de Zeearend! Onlangs zijn door de werkgroep Zeearend Nederland de aantallen van 2024 gepubliceerd. Hieruit blijkt een record aantal van 45 uitgevlogen jongen waarmee het voorafgaande jaar ruim is overtroffen (onze regio: Biesbosch 4, Grevelingen 1, Spuimonding 2, Hellegatsplein 2).
Inclusief ouderparen, de nog niet broedende jongeren en de overloop uit Duitsland zou de populatie wel eens richting 200 kunnen gaan. En dan te bedenken dat het eerste Nederlandse broedgeval dateert van 2006 toen de Oostvaardersplassen een broedpaar mochten begroeten.
Vroeger, duizenden jaren geleden, moet de Zeearend algemeen geweest zijn getuige de gevonden botten. De laatste 500 jaar zijn er geen harde aanwijzingen van broedgevallen in ons land. Wel werd er in de achttiende en negentiende eeuw een premie uitgeloofd voor iedere gedode arend, men zag het als een bedreiging voor ganzen en zwanen die op de boerenerven gehouden werden. Blijkbaar zwierven ze hier wel rond.
We hebben tot 2006 moeten wachten op het eerste broedgeval. Eind vorige eeuw groeide de populatie in Noord-Duitsland en dat deed de hoop rijzen op een introductie in Nederland. Een poging om gefokte exemplaren uit te zitten mislukte. En wat geforceerd niet lukte geschiedde langs natuurlijke weg: het eerste jong in 2006. Met als gevolg 79 jongen in de periode 2010-2019 en nu in het enkele jaar 2024 45 uitgevlogen jongen!
Het is het eerste broedsucces in België is gemeld. Nederland raakt vol, ook in onze directe omgeving neemt het aantal terrritoria toe.
Een ontmoeting met een zeearend …. Dat was alleen mogelijk in een mooi natuurboek of natuurfilm over wildernis elders. Maar daar is dus flink verandering in gekomen. En niet door toedoen van een of andere stichting, nee daar heeft deze majestueuze vogel zelf voor gezorgd. Eigenlijk was dat de sleutel, de natuur gewoon zijn eigen gang laten gaan in grote natuurgebieden zoals de Oostvaardersplassen en het Lauwersmeer. Vanuit de mens is alleen voorwaarde-scheppend handelen nodig: rust en ruimte om te jagen op vis en watervogels, en daarbij een stevige nestboom ! Toen dat er was kwamen er broedgevallen, ook in onze Delta. In 2012 voor het eerst in de Brabantse Biesbosch, in 2014 in de Dordtse, toen in 2018 op de grens van Zuid-Holland, Zeeland en Brabant in de Slikken van de Heen. Daarna ging het snel: 2019 Hellegatsplaten, 2020 Markiezaatsmeer, 2021 Korendijkse Slikken, 2022 Slikken van Flakkee, 2024 Oude Maas (voorlopig nog alleen nestbouw).
In alle acht territoria kan je met een beetje geluk en geduld arenden van verschillende leeftijd ontmoeten. Als jonge vogels zijn ze nog tamelijk donkerbruin, maar als vijfjarige volwassen vogel hebben ze een grijs-bronzige kop, gele snavel en een hele witte staart. Ze lijken qua bouw veel op de buizerd, die ook al een flinke vogel is. Maar bij twijfel is het spreekwoord: als je het niet zeker weet, dan is het hem niet …. Hij is gewoon anders, in alles twee maal zo groot. En als je denkt, hee ik zie een zeearend, dan heeft hij jou zeer waarschijnlijk al lang gezien ! Hij zit onverstoorbaar de omgeving af te spieden. Tot op een meter of 500, maar daarna gaat het luchtschip toch echt op de wieken. En zo log als hij er uitziet, zo flexibel, bijna acrobatisch is hij in de lucht. Met krachtige slagen kiest hij een koers, liefst omhoog op thermiek. In een oogwenk zijn ze honderden meters verder en hoger.
Maar er is nog meer goed nieuws: een koppeltje visarenden heeft onverwacht op de Slikken van de Heen gebroed en 1 jong grootgebracht. Dit verhaal wordt zo nog wel vervolgd. Voor komend jaar een mooie ontmoeting gewenst met een van deze prachtige vogels. Voor een uitgebreid verslag over de broedaantallen zie : <www.werkgroepzeearend.nl>
(dit stukje is geschreven ism Gerrit Hijbeek voor de nieuwsbrief IVN Voorne-Putten Rozenburg)