Tag kluut

De Kluut, misschien wel een van de meest elegante steltlopers die we in ons landje te zien krijgen. Schitterende vogel met een snavel die wel heel speciaal aangepast is aan het voedselvangen in de strandplassen. Zeer ondiepe strandplassen zijn nog aantrekkelijk voor hem om met zijn omgekeerd kromme snavel diertjes uit het slik te zeven.

Bijkomstigheid is dat deze vogel door grootte en nabijheid ( diepere strandplassen liggen tenslotte verder weg) in die plasjes makkelijk te fotograferen is. Maar door de ondiepe plas en het daarbij beperkt golvend water zie je hem ook altijd in spiegelbeeld. Zie je er een, dan krijg je er twee. Kluut in de bonus.

De kluut met zijn mooie snavel. Een gespecialiseerd instrument, geëvolueerd om effectief in ondiep water de bovenlaag van de bodem te zeven en zo insecten, larven en kreeftjes te vangen. Geen enkele andere vogel heeft een dergelijke snavel. Door deze specialisatie is de concurrentie op achterstand gezet en zijn de kansen op voedsel voor de kluut groter. Met het hoofd heen en weer bewegend, snavel over de bodem in ondiep water wordt systematisch de bovenlaag doorzocht en ontdaan van alles wat eetbaar is. De snavel is gevoelig en flexibeler dan je zo op het eerste gezicht denkt. Fraaie vogel van zo’n 45 centimeter van kop tot staart en daar komt dan nog zo’n snavel van ruim 15 centimeter bij. Alles is lang aan dit beest, snavel, lijf en poten. Alleen, wanneer onze fraaie kluut zijn bek open doet moeten we even omschakelen. Dan wordt een klein tongetje zichtbaar dat geen recht doet aan die verhoudingen. De buitenkant had onze verwachtingen opgeschroefd en nu moeten we weer even terugschakelen. Maar anderzijds, een lange tong zou alleen maar in de weg zitten en eruit bungelen. Het blijkt dus toch effectief te zijn. Zo zie je maar, het is niet altijd zo dat ” size matters” . Nu toch nog maar eens een lepelaar in zijn lepel te kijken om te zien hoe lang die tong is.

Zet een aantal jonge vogeltjes bij elkaar nog voordat ze hun “juveniele” kleed hebben ( het eerste complete verenkleed waarin een jonge vogel vliegvlug wordt) en probeer ze dan te determineren. Valt lang niet altijd mee. Eentje springt er uit met zijn lange poten en zijn opkrullende snaveltje. Met name door dat laatste zal je hem niet snel missen: de kluut. Een hele fraaie steltloper die we aan onze kust kunnen aantreffen, wadend op zijn lange poten door het ondiepe water op zoek naar voedsel. Met zijn indrukwekkende snavel tast hij de bovenlaag van de bodem af en zeeft hij de larven, wormpjes en insecten uit het sediment. En inderdaad, de enige steltloper met zo’n opkrullende lange snavel.

Met zo’n 6000 broedparen is het een minder algemene broedvogel van de kust en de rivieren. Het merendeel trekt in het najaar weg naar Zuidwest-europa en Noordwest-Afrika. Een aantal blijft ook achter in Nederland in de winter. Voor wat betreft het jong: let op de stevige poten. Deze groeien als eerste naar een volwassen proportie om de groei van het lichaam te kunnen opvangen. Net zoals bij mensenpubers waarbij de voeten en handen ook als eerste volgroeien. Uit oogpunt van stabiliteit een logische volgorde.